De Yamaha WX 11 & de Yamaha VL70 geluidsmodule
Yamaha is een van de weinige fabrikanten die zich bleef inzetten voor het ontwikkeling van wind MIDI-controllers. In 1989 werd de WX7 geïntroduceerd en deze werd in 1993 op gevolgd door de WX11.
Alex Hanssen, muziektherapeut in het revalidatiecentrum Groot Klimmendaal te Arnhem, is als eerste de Yamaha WX11 tijdens zijn muziektherapie gaan gebruiken. De WX11 werd in 1999 opgevolgd door het model WX5. Beide modellen zijn zeer toegankelijke instrumenten gebleken. Het grootste verschil voor onze doelgroep zit hem in het feit dat de WX11 het best met twee handen bespeelt kan worden. Met één hand kan men namelijk maar 4 noten uit de Cmaj toonladder maken. Op de WX5 daar in tegen kun je het hele octaaf in Gmaj spelen. Dit weer betekent voor de deelnemers dat hun repertoire, hun muziekkeuze oneindig veel groter wordt. Ik verwijs naar onze download pagina’s. U vindt daar een steeds groter groeiende collectie bladmuziek.
De WX11 is dus zeer geschikt voor deelnemers die motorisch gezien dus wat beter gebruik kunnen maken van beide armen. Vaak is het dan ook niet nodig om het instrument op een statief te plaatsen. Het is al voldoende om het instrument tussen beide knieën te klemmen of aan een nek-riem (neck strap) te hangen.
Een bijkomend voordeel van de WX11 is het mooie ergonomische design. Er zit een knik in het instrument. Hierdoor blijven de handen van de bespeler dicht bij het lichaam. Deze knik is helaas bij de opvolger, de Yamaha WX 5, niet meer aanwezig. Met wat kunst en vliegwerk blijft de WX5 nog steeds goed bespeelbaar voor onze doelgroep.
De WX11 en de WX 5 worden het liefst aangesloten op een tweetal modules die speciaal door Yamaha zijn ontwikkeld voor de WX familie. Als je gebruik maakt van één van deze modules dan is er geen externe voeding nodig voor het instrument.
Eerst was er de Yamaha WT11 en later werd deze opgevolgd door het paradepaardje de Yamaha VL70. Hij maakt gebruik van een hele aparte klankopwekking, Physical Modelling genaamd. De Physical Modelling is een manier van opwekken van geluid met als doel echte instrumenten zo natuurgetrouw mogelijk na te bootsen. Niet de klank op zich wordt nagebootst maar de interactie tussen alle fysieke elementen op een instrument en de lucht erom heen en alle eigenschappen hiervan worden gesimuleerd met behulp van een wiskundig model. Het voordeel van physical modelling is dat een groot scala aan klank parameters beïnvloed kunnen worden. Een voorbeeld hiervan is een fluit imitatie, waarbij de zuiverheid van de toon afhankelijk is van de kracht van aanblazen. Bij zacht aanblazen zal de fluit alleen wat geruis produceren, bij normaal aanblazen een normale toon, maar bij hard aanblazen weer meer ruis en boventonen. De Yamaha VL1 was een voorloper voor wat betreft de toepassing van physical modelling in synthesizers.
Onze soundmodule Yamaha VL70 is het broertje van deze kostbare sythesizer. De Vl70 ziet ook op de “breath control” boodschappen die uit de WX5, WX11 en Magic Flute worden verzonden. MIDI Wind controllers sturen namelijk Breath Controller (cc#2) boodschappen uit. Deze hebben een waarde van 1 tot 127. Blaast u zacht dan is de waarde laag en hoe harder u blaast hoe hoger deze waarde wordt. De VL70 ziet dus hoe hard er geblazen wordt en bovendien kan men binnen één enkele noot het aanblazen variëren. Zie het als een volume pedaal, maar dan in plaats van met de voet wordt met de adem gevarieerd in geluid sterkte.
De WX11 heeft zelf geen MIDI uitgang. De WX5 heeft deze wel. Als men de WX11 op een andere geluidsbron dan de VL70 of WT11 wilt aansluiten dan is daar een speciaal kastje voor nodig. De Yamaha BT7 of de WW-Bat van de firma “wind works design” zijn hiervoor geschikt.